HỆ THỐNG GỢI Ý THUỐC SỬ DỤNG HỌC MÁY TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE

Hệ thống gợi ý (Recommendation system) là một ứng dụng phổ biến của học máy trong Trí tuệ nhân tạo. Không thể phủ nhận rằng nó có vai trò quan trọng và đóng góp to lớn đến các lĩnh vực như: Thương mại, giải trí, giáo dục, tài chính ngân hàng… Việc áp dụng hệ thống gợi ý vào lĩnh vực y tế được nhận định là cấp thiết và đã gặt hái được nhiều thành tựu, nhằm cải thiện chất lượng điều trị và sử dụng thuốc cho cả bác sĩ và bệnh nhân.

1. GIỚI THIỆU

a. Hệ thống gợi ý là gì?

Hệ thống gợi ý thuốc trong y tế là một loại hệ thống thông tin hoặc ứng dụng phần mềm được thiết kế để cung cấp gợi ý về các loại thuốc và hoặc liệu pháp cho bệnh nhân, dựa trên thông tin về tình trạng sức khỏe của họ, lịch sử bệnh lí, tình trạng y tế và các yếu tố khác. Từ đó cung cấp thông tin hữu ích và hỗ trợ lựa chọn thuốc cho bác sĩ, dược sĩ hoặc bênh nhân.

b. Sự xuất hiện và vai trò của hệ thống gợi ý trong chăm sóc sức khỏe

Hệ thống gợi ý xuất hiện trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe từ đầu những năm 2000. Ban đầu các hệ thống này chủ yếu được sử dụng để hỗ trợ các bác sĩ trong việc chuẩn đoán bệnh và đưa ra quyết định điều trị. Ngày nay hệ thống gợi ý thuốc đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, chủ yếu như: Gợi ý thuốc và điều trị, quản lí bệnh lí, dinh dưỡng và lối sống lành mạnh, phân loại bệnh lí và dự đoán, tư vấn và giáo dục sức khỏe…

c. Mục tiêu và ý nghĩa của việc tạo ra hệ thống gợi ý trong lĩnh vực y tế

Mục tiêu của việc phát triển hệ thống gợi ý thuốc trong chăm sóc sức khỏe là cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, tăng cường khả năng chẩn đoán và điều trị của các chuyên gia y tế đồng thời giảm thiểu rủi ro và chi phí.

2. ỨNG DỤNG THỰC TIỄN CỦA HỆ THÔNG GỢI Ý TRONG CHĂM SÓC SỨC KHỎE

a. Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe

Hệ thống gợi ý cung cấp tư vấn và giáo dục về các vấn đề sức khỏe cụ thể, như cách phòng tránh bệnh, quản lí các vấn đề sức khỏe, hoặc tư vấn lựa chọn lối sống lành mạnh…

b. Hỗ trợ chuyên gia y tế trong việc đưa ra quyết định

Dựa vào các phương pháp và thuật toán phức tạp để hỗ trợ quyết định. Hệ thống sẽ sử dụng các thông tin bệnh án và các triệu chứng từ đó đưa ra gợi ý về loại thuốc hoặc phương pháp điều trị phù hợp. Dựa trên cơ sở dữ liệu y tế, tìm kiếm các thông tin về loại thuốc, tác dụng phụ, tương tác thuốc và các thông tin liên quan về thuốc, từ đó lựa chọn loại thuốc phù hợp. Đưa ra tiêu chuẩn hướng dẫn và thực hành lâm sàng, hoặc nhận phản hồi từ người dùng bao gồm kết quả điều trị và phản ứng thuốc để điều chỉnh và cải thiện các gợi ý trong tương lai.

c. Cải thiện điều trị và sử dụng thuốc

Hệ thống gợi ý thuốc có thể cải thiện điều trị và sử dụng thuốc một cách đáng kể nếu được sử dụng đúng cách. Việc cung cấp thông tin cá nhân hóa cho hệ thống giúp đưa ra các gợi ý thuốc dựa trên thông tin cá nhân của bệnh nhân như lịch sử bệnh án, tuổi tác, giới tính, yếu tố di truyền và tình trạng sức khỏe hiện tại. Điều này đảm bảo rằng các thuốc được chọn là phù hợp và an toàn cho từng bệnh nhân cụ thể. Bên cạnh đó, hệ thống cũng giúp tối ưu hóa việc điều trị bằng cách đề xuất liều lượng.

3. THÁCH THỨC VÀ CƠ HỘI

a. Thách thức trong việc phát triển và triển khai hệ thống:

Mặc dù hệ thống gợi ý có nhiều lợi ích nhưng việc triển khai lại không hề dễ dàng. Một trong những thách thức chính là việc tập hợp dữ liệu y tế từ nhiều nguồn khác nhau. Dữ liệu y tế thường phân tán, đa dạng và phức tạp, từ các hồ sơ bệnh án đến dữ liệu về thuốc, tình trạng sức khỏe và lịch sử điều trị. Việc thu thập và xử lí dữ liệu đòi hỏi sự cẩn trọng và chuyên môn cao.

b. Cơ hội để tối ưu hóa và mở rộng ứng dụng của hệ thống:

Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, việc triển khai thành công hệ thống gợi ý chắc chắn mang lại nhiều lợi ích và cơ hội cải thiện sức khỏe thông qua việc tối ưu hóa quy trình điều trị và giúp bác sĩ đưa ra quyết định tốt hơn. Việc sử dụng nguồn dữ liệu lớn phát hiện các xu hướng và các mối quan hệ trong dữ liệu y tế, từ đó cung cấp thông tin hữu ích cho các nghiên cứu và phát triển thuốc mới.

c. Tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin và quyền riêng tư:

Trong quá trình phát triển và triển khai hệ thống gợi ý thuốc, việc bảo vệ thông tin và quyền riêng tư của người dùng là vô cùng quan trọng. Dữ liệu y tế là nhạy cảm và những thông tin này cần được bảo vệ một cách cẩn thận để hạn chế rủi ro về lộ thông tin cá nhân và sử dụng không đúng mục đích. Việc áp dụng các biện pháp bảo mật thông tin hiện đại như mã hóa dữ liệu và kiểm soát truy cập là cần thiết để đảm bảo tính an toàn của hệ thống và sự tin tưởng từ phía người dùng. Đồng thời tuân thủ các quy chế pháp luật và các quy định liên quan đến bảo vệ dữ liệu y tế điều không thể thiếu và các hậu quả pháp lý tiềm ẩn.

 

Nguồn tham khảo:

https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/10099607

https://journal.ijmdes.com/ijmdes/article/view/136

https://www.academia.edu/download/38584474/IJETT-V4I5P132_1_.pdf

https://www.mdpi.com/2079-9292/11/1/141

https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/7124857

https://viblo.asia/p/tong-quan-ve-recommender-system-recommender-system-co-ban-phan-1-924lJGBb5PM

https://machinelearningcoban.com/2017/05/17/contentbasedrecommendersys/

https://viblo.asia/p/lam-the-nao-de-xay-dung-mot-recommender-system-rs-phan-1-aWj53V2Gl6m

https://www.nvidia.com/en-us/glossary/recommendation-system/

<Ngô Văn Úc>